xix. reis máis notábeis de castela e león

Afonso X o Sabio

147. Principais reis de Castela e León. Os reis máis notábeis da monarquía castelán – leonesa, ademais de Fernando III o Santo, son Afonso X o Sabio, Sancho IV o Bravo, Afonso XI o Xusticeiro, Pedro o Cruel, Henrique II, Xoán I, Xoán II, e Henrique IV o Impotente.

148. Afonso X o Sabio (1252 – 1284). O cetro de San Fernando herdouno o seu fillo Afonso X o Sabio, que conquistou Xerez, Cádiz, Niebla e outra prazas do reino moro de Sevilla, e agregou aos seus estados o reino de Murcia, conquistado coa xenerosa axuda do seu sogro, Xaime I de Aragón. Pola súa ilustración, foi un home superior á súa época.

149. Sancho IV o Bravo (1284 – 1295). Sancho IV o Bravo foi moi valente e ilustrado; herdou a coroa de seu pai Afonso X, e continuou a guerra contra os moros, tomándolles a cidade de Tarifa, cuxa defensa confiou a Afonso Pérez de Guzmán, que recibiu o sobrenome de O Bo, por ter preferido a morte dun fillo seu, antes que entregar a praza aos inimigo do seu rei.

Guzmán o Bo

150. Afonso XI (1312 – 1350). Afonso XI, guerreiro e lexislador insigne, derrotou os moros na memorable batalla do río Salado, despois da que os moros perderon toda esperanza de someter novamente España.

151. Pedro o Cruel (1350 – 1368). Pedro I, por alcume o Cruel, foi home de carácter impetuoso e colérico, que tomou horribles vinganzas contra os seus inimigos; por outra banda, moito chámanlle o Xusticeiro e xúlgano como un modelo de xustiza e rectitude. Seu irmán bastardo Henrique, Conde de Trastamara, disputoulle a coroa sen cesar, e conducido un día Don Pedro, con enganos, á tenda do de Trastamara, foi morto por este a puñaladas.

152. Henrique II (1368 – 1379). Henrique II é chamado o Bastardo e tamén o Fratricida e o das Mercedes, polas moitas que concedeu aos nobres e ao pobo, coa finalidade de atraelos á coroa; deste deito puido conxurar as reclamacións do rei de Portugal e do Duque de Lancaster, casado cunha filla de Don Pedro, que alegaban os seus dereitos ao trono usurpado.

Pedro o Cruel

153. Xoán I (1379 – 1395). O cetro do Fratricida pasou ao seu fillo Xoán I, quen, para obter a amizade do rei de Portugal pediu para o seu herdeiro a man da filla única de aquel, Dona Beatriz; pero tendo enviuvado o rei de Castela, casou coa prometida do seu fillo, e casou este con Dona Catalina, filla do Duque de Lancaster, calando así as pretensións deste. Os esposos foron os primeiros que levaron o título de Príncipes de Asturias.

154. Xoán II (1406 – 1454). Xoán II non foi home de goberno; afeccionado á poesía, fixo da súa corte un verdadeiro Parnaso, e entregou o goberno ao seu favorito Don Álvaro de Luna, a quen, ao final, fixo decapitar por acusación falsas dos nobres e da reina.

155. Henrique IV. Ao morrer Xoán II, subiu ao trono de Castela o seu fillo Henrique IV o Impotente, home de pouco carácter, que se indispuxo cos nobres, quen lle ofreceron a coroa a súa irmá, a infanta Dona Sabela, que se negou a aceptala mentres vivira seu irmán. Dona Sabela casou co infante Don Fernando de Aragón.

a "súa" historia de España