venres, 19 de xuño de 2020

o cronicón de Idácio e a súa difusión: manuscritos e edicións

seica existen cinco manuscritos que recollen o cronicón de Idácio de Chaves.

o primeiro é coñecido como manuscrito B (berolinensis phillipps), do IX, na Biblioteca Nacional de Berlín. está escrito en pergameo (21x30 cms). ademais contén as crónicas de Eusebio de Cesarea e Xerome e os fasti, atribuídos tamén a Idácio. contén algunhas correccións tanto no seu corpo como nas marxes. Theodorous Mommsen indica que dous escribas diferentes fixeran correccións na crónica.

a pesar das intervencións é considerado o manuscrito máis fiel ao texto orixinal e tamén o que ten máis credibilidade para os investigadores e especialistas en paleografía. Mommsen editou o texto a partir deste códice e utilizouna na súa monumenta germaniae historia.

o segundo é o manuscrito F (pseudo-Fredegarius), do VIII, na Biblioteca Nacional de París (23,5x13,8 cms).

outros dous, os manuscritos españois, pertencen ao mesmo grupo, os manuscritos H. son apenas dous epítomes, redactados mediante abreviaturas sobre o texto orixinal.

o manuscrito Hm, deriva dun outro perdido en Alcobaça, do XII, na Universidade de Madrid. o segundo é do XVI, redactado a partir doutro perdido en Osana, na Biblioteca Nacional de Madrid.

o último é o manuscrito M, probabelmente do XI ou XII, na Biblioteca Universitaria de Montpellier. contén a chronologia ab adamo usque ad conradi mortem, e o texto de Idácio comeza a usarse a partir das últimas liñas do folio 100.

estes manuscritos serviron de base para as diferentes edicións do texto da crónica a partir do XVII.

no XVII un serie inicial de edicións foi feita a partir de fragmentos do manuscrito F:

-H. Canisius, 1602
-J. Scaliger, 1606
-A. Schott, 1608

a partir do manuscrito B:
-L. Sanllorente de Cornue, 1615, en Roma
-P. Sandoval, 1615
-J. Sirmond, 1619, en París

a partir da versión de Sirmond:
-A. Duchesne, 1636
-maxima bibliotheca ueterum patrum, 1677
-J. Sáenz de Aguirre, 1694

no XVIII:
-M. Bouquet, 1738, en París
-E. Flórez, 1749, en Madrid

e tres traballos sobre o texto:
-T. Roncalli, 1787, en Padua
-A. Galland, 1788, en Venezia
-C. Roesler, 1798, en Tübingen

no XIX e inicio do XX:
-X. de Ram, en 1845, en Bruxelas
-J.P. Minge, na patrologie latine (que utiliza a A. Galland & X. Ram)
-V. de la Fuente, en 1783, en Madrid
-Th. Mommsen, en 1894, en Berlín

dúas traducións ao castelán:
-L. García del Corral, en 1886
-Marcelo Macías, de 1898 a 1909

-R. Grosse, en 1947.
-Alan Tranoy, en 1974, en París

Marcelo Macías e Pablo C. Díaz fan sendas enumeracións e críticas de edicións.

sobre Marcelo Macías, Díaz comenta que é un traballo parcial, que se refire apenas ás pasaxes que gardan relación coa Callaecia e os suevos, e apareceu no Boletín de la Comisión Provincial de Monumentos de Orense a finais do XX.

sobre Alan Tranoy, Díaz resalta que, a pesar de nom ter sido realizada unha crítica ao texto, a edición conta cun segundo volume de comentario histórico de grande valor.

sobre a edición de José Cardoso, de 1982, afirma que tamén carece de texto crítico, ademais de basearse no traballo de Tranoy.

Díaz apunta que houbo que esperar a 1993, para ter unha edición realmente crítica do texto, por man de Richard W. Burgess, inda que a tradución ao inglés é moi discutíbel.

con posterioridade aparecen dúas traducións ao galego por man de José Antonio López Silva e César Candelas Colodrón, as dúas en 2004; sendo a primeira destacábel tanto pola súa calidade como polo seu contido crítico.

@xindiriz
xindiriz@gmail.com
tomado de MEDEIROS GAZOTTI, DANILO que todos os suevos regressem a sua autoridade règia: a construçao de uma identidade monárquica sueva no durante o século V

Ningún comentario:

Publicar un comentario