batalla do Urbicus, regnum destructum et finitum est suevorum?

en 455 varios acontecementos alteran fondamente os precarios equilibrios existentes na pars occidentis do imperio romano: Valentiniano III é asasinado por bucellarii de Aetius, e Petronius Maximus e Avitus sucédeno de xeito efémero.

en Hispania os suevos vense así liberados dos seus compromisos con Ravenna e invaden Carthaginensis. En resposta, para que os suevos respecten a 'legalidade' imperial, Avitus envía o comes Fronto. O rei godo de Tolosa, Teodorico II, tamén envía aos seus propios legados. Sen embargo, os suevos fan caso omiso e incluso entran en Tarraconensis, inda ferreamente suxeita ao imperio. Unha nova embaixada goda en 456 é seguida doutro ataque suevo sobre a mesma Tarraconensis, con saqueo e toma de numerosos prisioneiros.

Hispania en 456
www.ciudaddelastresculturastoledo.blogspot.com

desde o inicio do seu reinado Reckiario en 449 trata de reforzar a súa posición casando cunha filla de Teodorico I, pai de Teodorico II: aos godos convenlles ter un aliado máis no taboleiro imperial e para os suevos contar co apoio godo é garantía da estabilidade para as posicións que obtiveran en Lusitania durante o reinado de Rechila, pai de Reckiario.

sen embargo, á volta da viaxe a Tolosa para o casorio en 449 Reckiario devasta territorios na Tarraconensis, sendo esta unha máis das accións depredatorias que caracterizan o modus operandi suevo na época. Reckiario tamén semella alcanzar un pacto con Basilio, líder da bacauda en Hispania, que ataca e debilita o poder romano en Tarraconensis. Este feito choca cos intereses romanos e, por ende, godos (o ataque da bacauda a Tarazona acaba co destacamento godo na cidade).

os acontecementos de 455 son movementos erráticos e quizás so pretendan obter botín que reforce o papel do rei e os seus nobres aproveitando unha situación que xulgan favorable. Reckiario e os seus semellan considerarse inmunes, vista a situación de fonda crise que atravesa o poder central.

A actitude de Teodorico II, enviando unha nova embaixada conciliadora, semella darlles a razón. O godo tamén semella convencido de ser quen de controlar a seu cuñado mediante acordos diplomáticos. Sen embargo, Reckiario non avalía correctamente a situación porque, por mandato de Avitus, no verán de 456, Teodorico II reúne un gran exército en Gallia e marcha cara Hispania.

ao tratarse dunha expedición encabezada directamente polo rei, os distintos aristócratas propietarios de exércitos privados farían parte da expedición. Sen embargo, esta integración nom faría desaparecer as diferenzas entre as distintas unidades e os intereses dos seus dirixentes. Pode que Reckiario contara, nos seus cálculos, coas dificultades de harmonizar os diferentes señores godos. Tampouco é un desatino supor que contase con apoio de parte da nobreza goda e que confiara nisto para neutralizar ou atenuar calquera acción hostil.

a expedición de Teodorico ten un dobre obxectivo: facer cumprir a legalidade imperial, quebrando a expansión sueva, e obter botín. En ningún momento se tenta ampliar a zona de asentamento godo buscando terras en Hispania: o que logo sucede non da a entender interese algún polo control directo do territorio suevo.

Hydacio nom detalla o itinerario seguido por Teodorico na súa marcha mais nom é difícil supor que seguiría a vía romana entre Burdigala e Asturica. Nom sabemos o día de inicio da expedición nim cantos homes marcharon (Hydacio: cum ingenti exercitu suo, inda que serían varios milleiros, posiblemente o maior continxente militar godo en Hispania desde que Walia marchara a Tolosa. O volume das tropas debeu ocasionar problemas loxísticos durante a marcha.

a marcha cara Hispania iniciaríase a finais de xullo ou inicios de agosto, e faríanse pausas en varias cidades de Tarraconensis para valorar as consecuencias dos saqueos suevos da primavera e asegurar os continxentes godos nelas.

campaña de Teodorico II contra Reckiario
www.condadodecastilla.es

finalmente, o 5 de outubro de 456, venres, nas ribeiras do Órbigo, a doce millas de Asturica, un gran número de suevos son abatidos no curso dunha batalla campal, outros son feitos prisioneiros. Moitos foxen co propio Reckiario, ferido, que apenas pode facer outra cousa que escapar ás rexións máis distantes de Callaecia.

chama a atención o escaso quebranto que semellan padecer as tropas de Teodorico, e máis tendo en conta que o número de suevos nom era inferior (cum multitudine Suevorum). O éxito godo debeu ser produto dunha maior experiencia en enfrontamentos militares recentes, coma contra os hunos de Atila en 451.

reconstruír as condicións nas que se puido desenvolver o combate é ilusorio. A referencia ás tropas de Teodorico como ingenti exercito suo e ás de Reckiario como multitudine suevorum nom é abondo para deducir que se enfrontaron un exército en orden (o godo) e un conglomerado popular desorganizado (o suevo).

fuxido Reckiario cara o interior de Callaecia (ad extremas sedes), Teodorico saquea Bracara o 28 de outubro, 'humillando' tanto a romanos como a suevos. Hydacio nom esperaba as vexacións infrinxidas á poboación romana, ás virxes consagradas, aos cregos e aos lugares sagrados. Ao cabo os godos actúan en nome de Roma e o cronista espera unha acción civilizada, unha liberación da súa provincia.

Reckiario, refuxiado en Portus Cale, quizá coa pretensión de fuxir por mar, é capturado e o rei godo manteno prisioneiro por un tempo. O entorno próximo ao rei debeu ser agora masacrado; el mesmo é executado en Bracara en decembro. A conclusión do cronista nom pode ser máis clara: regnum destructum et finitum est suevorum.

Teodorico impón como rexente da Callaecia ao hérulo Axiulfo, e marcha a Lusitania. Sen embargo, os feitos desmenten a Hydacio porque a maioría dos suevos nom recoñecen a autoridade do hérulo e cando Teodorico debe regresar precipitadamente a Gallia debido á morte do propio emperador Avitus, proclaman a Framtán, fragmentándose a provincia en dúas partes.

no propio ano 457 Maldra, outro suevo, reunifica o 'reino', pero é asasinado en 459 nunha conxura, xurdindo dous novos rexentes Frumario e Remismundo (fillo de Maldra), quen en 463 pasa a reinar en solitario ata 469. Os suevos seguiron controlando Callaecia algún tempo máis. Os vaticinios de Hydacio nom se cumpren totalmente, e el mesmo inda vive para comprobalo.