xx. españa, durante a reconquista

igrexa de San Pedro, Girona

156. A sociedade. Na sociedade española que comezou a formarse desde os primeiros momentos da Reconquista, merecen atención preferente as seguintes institucións: a Monarquía, a Igrexa, a Nobreza e o Pobo.

157. A Monarquía. Desde o inicio, a monarquía tendeu a facerse hereditaria, porque a forma electiva que tiña a dos godos, tiña sido continuo criadeiro de ambicións e crimes.

158. A Igrexa. A Igrexa exerceu unha influencia poderosa na obra da Reconquista, porque o sentimento relixioso era, entón, máis grande que o sentimento patrio; a Igrexa, por outra parte, foi a arca santa que salvou toda a cultura antiga: as letras entón atoparon no clero un amoroso protector.

159. A Nobreza. Durante a Reconquista, a Nobreza foi o brazo forte da Monarquía, e non sempre foi dócil a ela: compúñase de Ricos-homes, Duques, Marqueses, Condes, Fidalgos, Cabaleiros e Infanzóns.

españois célebres da Idade Media

160. O Pobo. O pobo, ou estado chan, estaba constituído pola masa xeral de cidadáns, que se chamaban servos ou vilegos: traballaba a terra e debía atoparse constantemente a disposición dos señores.

161. O feudalismo. A terra atopábase dividida en vilas, que viñan a ser o que agora son os municipios, e pertencían ao señores.

Os señores eran donos das vidas e facendas dos vilegos, e o seu poder era tan extraordinario, que moitas veces se rebelaban contra o mesmo rei: esta organización social chamábase feudalismo.

162. A propiedade. Había tres castes de propiedade: de realengo, o do monarca: de abolengo, o da Igrexa, e o de solariego, o dos nobres.

163. As contribucións. A nobreza e o clero non pagaban contribucións: os vilegos ou servos debían pagar todos os impostos e outras contribucións especiais que a miúdo impuñan o clero e a nobreza.

164. Os foros. A fin de interesar a todos na Reconquista, os reis concedían grandes privilexios aos seus súbditos e aos pobos. Estes privilexios chamábanse foros, que limitaban o poder dos señores feudais.

165. As Cortes. As Cortes viñan a ser un consello dos reis: ao principio, só tiñan representación nelas a nobreza e o clero; máis tarde, o pobo tamén estivo representado nelas.

catedral de León

166. Agricultura, industria e comercio. Nos comezos da Reconquista, a guerra foi a única ocupación dos españois. Traballaban as terras en tempo de paz e tomaban as armas para defender ao seus reis e señores. A agricultura, a industria e o comercio foron adquirindo importancia e desenvolvemento a medida que diminuían as esixencias da guerra. No século XIII, o comercio catalán xa era esplendoroso, e Barcelona, un dos primeiros portos mercantís do Mediterráneo.

167. A ilustración. Ata o século XIII, a inmensa maioría das persoas non sabía ler nin escribir. O luxo, as xustas e torneos, a caza e as grandes fesas eran a única ocupación dos reis e da nobreza.

168. As supersticións. A consecuencia da gran ignorancia que reinaba, a xente cría nas máis ridículas supersticións: frecuentes aparicións, mal de ollo, bruxas, trasgos, …

169. A arquitectura. Nos séculos XI, XII e parte do XIII predominou o estilo románico; desde mediados do século XIII a últimos do XVI dominou o oxival e gótico; a mediados do século XVI empezou a desenvolverse o arte mudéxar, combinación da arte árabe e do gótico.

a "súa" historia de España